Studiuesit kanë zhvilluar një teknikë të re që mund të zbulojë grimcat e vogla të plastikës, duke çuar në zbulimin e tyre se uji në shishe përmban shumë më tepër fragmente plastike sesa mendohej më parë.
Nanoplastika – fragmente të vogla plastike shumë më të vogla se mikroplastika – kanë qenë të vështira për shkencëtarët për t’u eksploruar për shkak të madhësisë së tyre. Por një teknikë e re mikroskopike, e zhvilluar nga studiues të universiteteve Rutgers dhe Columbia, lejon zbulimin e këtyre grimcave të vogla plastike për herë të parë. Sipas hulumtimit të tyre, uji i ambalazhuar përmban qindra mijëra prej tyre, shkruan burimi Health News përcjell Gazeta Shneta.
Studimi i botuar në revistën “Proceedings of the National Academy of Sciences”, zbuloi se mesatarisht, një litër ujë përmbante rreth 240,000 fragmente plastike të dallueshme. Kjo sasi është 10 deri në 100 herë më e madhe se vlerësimet e mëparshme, të cilat bazoheshin kryesisht në përmasa më të mëdha të plastikës.
Mikroplastika krijohet kur plastika prishet dhe zvogëlohet në mënyrë progresive. Hulumtimet e reja po shfaqen vazhdimisht, duke demonstruar prevalencën e tyre, të zbuluara kudo, nga akulli polar në tokë, tek uji i pijshëm dhe te ushqimi. Nanoplastika është shumë më e vogël se mikroplastika, me grimca nën 1 mikrometër dhe të matura në të miliardat e një metri.
Ato janë aq të vogla sa mund të kalojnë nëpër filtra mjedisorë dhe pengesa biologjike, duke përfshirë mushkëritë dhe zorrët, dhe më pas mund të udhëtojnë në organe të ndryshme, duke përfshirë zemrën dhe trurin. Ato mund të pushtojnë qelizat individuale dhe madje të kalojnë nëpër placentë, duke arritur një fetus në zhvillim.
“Më parë kjo ishte vetëm një zonë e errët, e paeksploruar. Studimet e toksicitetit thjesht merrnin me mend se çfarë kishte atje,” tha bashkëautori i studimit Beizhan Yan, një kimist mjedisor në Observatorin e Tokës Lamont-Doherty të Universitetit të Kolumbisë, në një njoftim për shtyp.
“Kjo hap një dritare ku ne mund të shikojmë në një botë që nuk na ishte ekspozuar më parë.”
Studiuesit po punojnë shumë për të vlerësuar ndikimet shëndetësore të konsumimit të mikro dhe nanoplastikës, duke parë se si ato mund të ndikojnë në një sërë sistemesh biologjike.
Çështja është veçanërisht e rëndësishme duke pasur parasysh se prodhimi i plastikës në mbarë botën po i afrohet 400 milionë tonë metrikë në vit, me më shumë se 30 milionë tone të hedhura çdo vit në ujë ose në tokë.
Për të kryer studimin e shisheve të ujit, studiuesit përdorën një teknikë krejt të re të quajtur mikroskopi i stimuluar i shpërndarjes Raman, i bashkë-shpikur nga Wei Min, një biofizikan nga Kolumbia dhe bashkëautor i studimit.
Ata testuan tre marka të njohura të shisheve të ujit të shitura në Shtetet e Bashkuara, duke analizuar grimcat plastike deri në 100 nanometra në madhësi dhe gjetën 110,000 deri në 370,000 grimca në çdo litër. Nëntëdhjetë përqind e tyre ishin nanoplastikë, dhe pjesa tjetër ishin mikroplastikë.
Mes tjerash, studiuesit ishin gjithashtu në gjendje të kërkonin lloje specifike të plastikës, megjithëse shtatë llojet e plastikës që ata kërkuan përbënin vetëm rreth 10% të të gjitha nanogrimcave që gjetën në mostra. Ata nuk ishin në gjendje të identifikonin 90% të mbetur. Nëse ato janë të gjitha nanoplastike, numri aktual mund të jetë në dhjetëra miliona për litër. /Gazeta Shneta/