Sam Attar mendon se la një pjesë të shpirtit të tij në Gaza. Ishte pjesa e tij që pa vuajtje dhe nuk mund të largohej. Pjesa që tani nuk mund të harrohet.
Ju mund të jeni në brigjet e liqenit të Michiganit në një ditë pranvere me re, era që ngrin valët mbi ujin e gjelbër. Dhe në të njëjtën kohë ju mund të ktheheni atje, në vapë dhe në vdekje.
Kanë kaluar tre javë që kur ai erdhi në shtëpi në Çikago, por mund të ketë qenë edhe dje. Fytyrat e asaj bote tjetër janë me të: Jenna, vajza e vogël e traumatizuar që po largohet, e zbehtë spektrale në një shtrat spitali, ndërsa nëna e saj i tregon Semit një video telefonike të ditëlindjes së fundit të fëmijës. Ditë të lumtura para katastrofës.
Një nënë tjetër, së cilës sapo i kishte vdekur djali 10-vjeçar, shkruan BBC, transmeton Gazeta Shneta.
“Mamaja sapo më tha me një shikim të mpirë të zbrazët në fytyrën e saj se ai sapo kishte vdekur pesë minuta më parë. Stafi po përpiqej të mbulonte trupin e tij me batanije, por ajo thjesht refuzoi t’i lejonte ato. Ajo donte të kalonte më shumë kohë me të ajo ishte e pikëlluar, ajo qante dhe qëndroi kështu për rreth 20 minuta, ajo thjesht nuk donte të largohej nga ai”, tha ai.
Më pas ishte një burrë rreth të 50-tave, i harruar në një dhomë, të dy këmbët e prera.
“Ai kishte humbur fëmijët e tij, nipërit e tij, shtëpinë e tij dhe ai është vetëm në cep të këtij spitali të errët, krimbat i dilnin nga plagët e tij dhe ai bërtiste: “Krimbat po më hanë të gjallë, ju lutem më ndihmoni. .’ Ky ishte vetëm një nga… Nuk e di, thjesht ndalova së numëruari, por ata janë njerëzit për të cilët ende mendoj sepse janë ende atje”, kujton Sam.
Sam është një burrë i ndjeshëm, i zhytur në mendime rreth të 40-tave, djali i dy mjekëve, i cili ka lindur dhe është rritur në Çikago dhe që punon si kirurg në spitalin Northwestern në qytet. Ndërsa ishte në Gaza ai mbajti video ditarë dhe filmoi përvojat e tij.
Për dy javë në mars dhe prill – në emër të OJQ-së Palestinian American Bridge – ai punoi në spitalet e Gazës, të cilëve u mungonte dëshpërimisht gjithçka, përveç pacientëve të plagosur rëndë. Në ditën kur hyri në Gaza këtë herë ai u përball menjëherë me krizën e urisë.
“Ne u grumbulluam nga njerëz që goditnin makinat, disa njerëz që përpiqeshin të hidheshin mbi makina. Shoferët … ata sapo e morën atë. Ata nuk ndalojnë sepse nëse ndalojnë, atëherë njerëzit kërcejnë mbi makina. Ata nuk po përpiqen për të na dëmtuar ata thjesht po lypin për ushqim.
Sam rrëfen përvojat e tij me qetësi, siç mund të prisni nga një njeri i trajnuar për të qetësuar pacientët. Çdo ditë kishte presion të pamëshirshëm për të kryer triazhin, për të vendosur se kush mund të shpëtohej, kush ishte përtej shpresës. Pacientë të shtrirë në dyshemetë e spitalit të rrethuar me gjak dhe fasha të hedhura, ajri i mbushur me klithmat e dhimbjes dhe të të afërmve të pikëlluar.
Nuk mund të fshihen tmerre të tilla. Edhe nëse jeni një mjek shumë i trajnuar me përvojë të kaluar në zona lufte si Ukraina, Siria dhe Iraku.
“Unë ende mendoj për të gjithë pacientët për të cilët u kujdesa. të gjithë mjekët që janë ende atje. Ka pak faj dhe turp kur largohem sepse ka shumë gjëra që duhen bërë. Nevojat janë dërrmuese Dhe ju largoheni nga njerëzit që janë ende atje dhe ende vuajnë”, thotë ai.
Udhëtimi i fundit – i treti i tij në Gaza që nga fillimi i luftës – e pa atë të bashkohej me ekipin e parë të mjekëve ndërkombëtarë që do të vendosen në një spital në Gazën veriore ku kequshqyerja është në maksimum.
Misioni u organizua nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), e cila ka paralajmëruar për urinë e afërt. Rreth 30% e fëmijëve nën moshën dy vjeç raportohet se janë të kequshqyer në mënyrë akute dhe 70% e popullsisë në Gazën veriore po përballet me atë që OKB-ja e quan “uri katastrofike”.
Muajin e kaluar, shefi i OKB-së për të Drejtat e Njeriut, Volker Turk, akuzoi Izraelin për një krim të mundshëm lufte për shkak të krizës ushqimore në Gaza.
“Përmasat e kufizimeve të vazhdueshme të Izraelit për hyrjen e ndihmave në Gaza, së bashku me mënyrën në të cilën ai vazhdon të kryejë armiqësi, mund të jetë përdorimi i urisë si një metodë lufte”, tha ai.
Izraeli e mohon këtë dhe ka fajësuar OKB-në dhe agjencitë e ndihmës për çdo shpërndarje të ngadaltë ose joadekuate të ndihmës.
Qeveria izraelite tha se llogaritjet e OKB-së mbi urinë bazoheshin në “të meta të shumta faktike dhe metodologjike, disa prej tyre serioze”. Qeveria ka thënë se kishte gjurmuar raportet e mediave se tregjet ushqimore në Gaza, duke përfshirë veriun, kishin furnizime të bollshme.
“Ne hedhim poshtë plotësisht çdo pretendim sipas të cilit Izraeli po e vret me qëllim popullsinë civile në Gaza”, tha një deklaratë nga COGAT – Koordinatori i Aktiviteteve Qeveritare në Territore.
Sam Attar kujton gruan 32-vjeçare që pranoi se vuante nga kequshqyerja e rëndë, me djalin e saj dhe nënën dhe babain e saj në dhomë me të.
Ajo iu nënshtrua CPR – përpjekje për të ringjallur zemrën – por nuk mundi të shpëtohej.
“Më duhej ta thërrisja. Nëna e re ishte shtrirë në një stol, me krahun e majtë të varur drejt dyshemesë, me sytë që shikonin lart në momentin e vdekjes. Përtej dhomës një infermiere ngushëlloi nënën e saj që qante”, thotë Sam.
Aty ishte vajza e vogël, Jenna Ayyad, shtatë vjeçe, “vetëm skelet dhe kockë”, nëna e së cilës shpresonte të shkonte në jug ku kishte lehtësira më të mira mjekësore.
Jenna u traumatizua nga lufta dhe dukej se ishte jashtëzakonisht e kequshqyer. Ajo vuan nga fibroza cistike, e cila e bën më të vështirë tretjen. Gjendja e saj është rënduar nga kushtet e luftës dhe po ashtu vuan nga trauma. Në pamjet e realizuara nga kameramani i BBC-së, Jenna duket e humbur dhe tani flet vetëm me nënën e saj.
“Çfarë mund të bëj? Ajo nuk mund të trajtohet”, tha Nisma Ayyad. “Gjendja e saj mendore është shumë e vështirë. Ajo nuk flet fare sa herë që dikush i flet. Situata e saj është e keqe dhe unë si nënë nuk mund të bëj asgjë”.
Dr Attar tha se ndërsa ekipi i tij po grumbullohej për t’u kthyer në Gazën jugore, nëna e Jenna-s iu afrua.
“Nëna e Xhenës erdhi tek unë dhe më tha: “Mendova se po vinim me ty… çfarë po ndodh? Pse po shkon dhe ne po qëndrojmë?”.
Sam duhej të shpjegonte se autokolona në jug ishte miratuar vetëm për dërgimin e karburantit dhe ushqimit dhe jo për transportimin e pacientëve.
Por përpara se të largoheshin, Sam dhe kolegët e tij plotësuan letrat e nevojshme për transferimin e Xhenës. Do të duheshin ditë, por ata do të siguroheshin që dokumentet të arrinin në zyrat e duhura. Kur Sam shkoi të fliste me nënën e Jenna-s, nënat e tjera e vunë re.
“Problemi është se janë dhoma të hapura, të përbashkëta, me ndoshta 10 pacientë në një dhomë. Kështu që kur të gjitha nënat e tjera më panë duke folur me të, të gjitha më gëlltitën”, tha ai.
Jenna u transferua dhe tani po trajtohet në spitalin e Korpusit Mjekësor Ndërkombëtar pranë Rafah.
Sipas vlerësimeve të OKB-së muajin e kaluar, shumica e të vrarëve në luftë kanë qenë gra dhe fëmijë: 13,000 fëmijë, 9,000 gra.
Lufta tani është në muajin e shtatë. Negociatat për armëpushim dhe lirimin e pengjeve janë bllokuar. Çdo ditë e natë të plagosurit dhe të kequshqyerit mbërrijnë në ato pak spitale funksionale që kanë mbetur. OBSH thotë se vetëm 10 nga 36 spitalet e Gazës janë ende duke funksionuar.
Udhëtimi në Gaza mund të jetë shumë i rrezikshëm për punonjësit e ndihmës. Dëshmoni vdekjen e shtatë punonjësve të ndihmës, përfshirë tre britanikë, kur ushtria izraelite sulmoi kolonën e tyre me sulme raketore më 1 prill.
Sam përshkruan radhët për orë të tëra në postblloqet izraelite. “Ne shpesh presim një deri në katër orë në varësi të asaj se sa kohë u duhet izraelitëve për të miratuar kalimin sepse ata po kryejnë operacione ushtarake”.
Mjeku amerikan dëshiron të shohë një shtytje të përbashkët për të marrë më shumë ndihmë në veri.
“Veriu ka nevojë vetëm për më shumë akses, ka nevojë për më shumë ushqim, më shumë karburant, më shumë ujë, rrugët duhen hapur… Dhe ka kaq shumë pacientë që duhet të evakuohen nga veriu në jug dhe problemi është se jugu është Gjithashtu i zënë, dua të them, spitalet këtu po shpërthejnë”, tha Sam.
Ai do të kthehet. Së shpejti ai shpreson. Ka lidhje miqësie që e thërrasin atë.
Ndihmësi Nabil që Sam e shihte çdo ditë, duke sjellë të plagosurit për mjekim, derisa ai vetë u bë një viktimë që duhej të nxirrej nga rrënojat nga kolegët e tij. Ai është gjallë, por nuk do të mund të largohet nga Gaza.
Mjeku, vajza e të cilit u vra, por që gjeti bujarinë për të ngushëlluar një nënë, djali i vogël i së cilës vuante nga një dëmtim i trurit i shkaktuar nga copëzat e bombës.
Dhe ka pacientë dhe familjet e tyre që shohin te mjekët, infermierët dhe mjekët ndihmës jo vetëm mundësinë e ndihmës praktike, por dritën e qëndrueshme të mirësjelljes njerëzore në një vend tmerri dhe degradimi. /Gazeta Shneta/