Shkruan: Msc. Ft Arta Ibrahimi
Zhvillimi motorik reflekton maturimin funksional të sistemit nervor qendror nga koka te këmbët.
Vonesat në zhvillimin motorik janë të zakonshme dhe ndryshojnë në ashpërsi. Disa fëmijë i arrijnë plikat motorike (aftësitë) në një moshë të mëvonshme, e disa fëmijë të tjerë kanë një paaftësi motorike të përhershme, si paraliza cerebrale, çrregullimet e koordinimit zhvillimor (DCD), i cili prek deri në 6% të popullsisë dhe në përgjithësi bëhet më i dukshëm kur fëmijët hyjnë në kopsht. Vonesat motorike shpeshherë janë shenjat e para dhe më e dukshme të një çrregullimi të zhvillimit të përgjithshëm. (Pediatrics June 2013)
Ekzistojnë aftësitë motorike (Milestones) të cilat duhet të arrihen në mosha të caktuara, tri bazike prej tyre që na flasin për vonesa motorike i gjeni më poshtë: (Këto aftësi duhet të arrihen para moshës së shkruar poshtë, nëse fëmija juaj e ka kaluar këtë moshë dhe nuk arrin të performoj këto aftësi kemi të bëjmë me vonesa në zhvillim motorik)
9-muaj: Foshnja duhet të rrokulliset në të dy anët, të ulet mirë pa mbështetje dhe të demonstrojë simetri motorike pa mbështetje në duar. Foshnja duhet të kapë dhe t’i transferojë objektet nga njëra dorë në tjetrën.
18-muaj: Fëmija duhet të ulet, të qëndrojë në këmbë dhe të ecë në mënyrë të pavarur. Ai ose ajo duhet të kapë dhe të manipulojë me objekte të vogla.
30-muaj: Shumica e vonesave motorike do të jenë identifikuar tashmë gjatë vizitave të mëparshme. Megjithatë, në këtë kohë mund të shfaqen dëmtime më delikate të motorikës së vrazhdë, motorikës fine dhe të folurit- motorikës orale. (Capute Aj. et al)
Sa është i rëndësishëm intervenimi i hershëm ?
Shpesh ndodh që fëmijët që nuk kanë një diagnoze specifike të përballen me vonesa në zhvillim motorik, dhe prindërit të mos marrin shërbime për parandalimin e vonesave të mëtejshme apo edhe për përmirësimin me kohë.
Vendosja e një diagnoze specifike mund të na jep më shumë informatë mbi prognozën, planifikimin e shërbimit dhe monitorimin për çrregullime zhvillimore dhe mjekësore shoqëruese. Kur etiologjia themelore e vonesave motorike është gjenetike, njohja e hershme mund të ndihmojë prindërit në planifikimin familjar.
Një diagnozë në kohë mund të zvogëlojë stresin në familje!
Intervenimi i hershëm për fëmijët me vonesa në zhvillim ndikon në përmirësim të shpejtë të gjendjes dhe parandalim të shfaqjes së deformiteteve kompenzuese, ndërsa për fëmijët me probleme neuromuskulare për të cilat ekzistojnë trajtime, rezultatet mund të përmirësohen dukshëm më mirë kur terapia fillon më herët.
Kujdesuni për bebushët tuaj!