Normat e kancerit tek ata nën moshën 50 vjeç janë rritur me shpejtësi gjatë disa dekadave të fundit, veçanërisht kur bëhet fjalë për kanceret që prekin sistemin tretës.
Mjekët dhe shkencëtarët po punojnë për të përcaktuar se çfarë mund të jetë duke shkaktuar këtë prirje alarmante, dhe një rënie në cilësinë dhe kohëzgjatjen e gjumit shkruan Very Well Health përcjell Gazeta Shneta.
Ndërsa disa studime kanë gjetur një lidhje të mundshme midis problemeve të gjumit dhe kancerit, nevojiten më shumë kërkime për të përcaktuar ndikimin.
Incidenca e kancereve me fillim të hershëm, të përcaktuar si kancere të diagnostikuara tek të rriturit nën 50 vjeç, është rritur me shpejtësi gjatë disa dekadave të fundit, sipas një rishikimi të 44 vendeve.
Kjo është e vërtetë për 14 lloje kanceri, që prekin më së shumti sistemi tretës, duke përfshirë: gjirit, kolorektal, endometrial, ezofageal, kanali biliar ekstrahepatik, fshikëza e tëmthit, koka dhe qafa, veshkave, mëlçia, palca e eshtrave, pankreasi, prostate, stomaku dhe tiroidesë.
Gjetjet alarmante i kanë lënë mjekët dhe shkencëtarët të përpiqen të përcaktojnë pse kjo mund të ndodhë dhe çfarë mund të bëhet për ta rregulluar atë.
Një faktor i mundshëm, sipas hulumtimeve paraprake, mund të jetë një rënie në cilësinë dhe kohëzgjatjen e gjumit në popullatën e përgjithshme.
“Ka studime që tregojnë një lidhje të mundshme midis një ndërprerjeje të ritmit tonë cirkadian – orës së brendshme të trupit – dhe zhvillimit të kancerit,” tha Dr. Misagh Karimi, onkolog mjekësor i specializuar në kanceret gastrointestinale për Verywell.
“Mungesa e gjumit është e dëmshme për trupin dhe ne e dimë se gjumi i rregullt është thelbësor për të luftuar infeksionin, për të ruajtur shëndetin kognitiv dhe për të ulur presionin e gjakut”.
Hulumtimi ekzistues, megjithatë është relativisht i kufizuar dhe jo përfundimtar, Dr. Karimi tha se roli i gjumit në zhvillimin e kancerit është ai që ka nevojë për hulumtime të mëtejshme.
Ja çfarë dimë deri tani.
Të rinjtë po flenë më pak se kurrë
Hulumtimet sugjerojnë se të rinjtë mund të jenë veçanërisht të privuar nga gjumi. Një studim i vitit 2015 zbuloi se 73% e nxënësve të shkollave të mesme në 30 shtete nuk po flenë mjaftueshëm, nga 69% në 2009.
Pasojat e gjumit të dobët mund të zgjasin me vite. Një artikull rishikues i vitit 2017 zbuloi se gjumi i dobët tek adoleshentët dhe të rinjtë mund të rezultojë në probleme afatgjata të gjumit, shpesh duke ndikuar tek individët në moshë madhore.
Hulumtimi ekzistues lidhë mungesën e gjumit me kancerin e zorrës së trashë
Një studim i vitit 2011 tregoi se gjumi më i shkurtër, veçanërisht më pak se gjashtë orë në natë, mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të polipeve të zorrës së trashë, të cilat mund të kthehen në kancer të zorrës së trashë.
Një studim më i fundit rast-kontroll i bazuar në popullatë zbuloi se rreziku i kancerit kolorektal në pacientët me çrregullime të gjumit ishte dukshëm më i lartë dhe veçanërisht i theksuar në mesin e atyre me çrregullime të gjumit dhe depresion.
Sipas Charlie Zhong, shkencëtari kryesor i kërkimit epidemiologjik në Shoqërinë Amerikane të Kancerit, ka thënë se ka kufizime në studimet që kanë parë një lidhje me kohëzgjatjen e shkurtër të gjumit dhe polipet e zorrës së trashë.
“Këto studime nuk janë në gjendje të tregojnë nëse ishte gjumë i shkurtër që çonte në polipe, apo polipet që shkaktonin ndërprerjen e gjumit”, tha ai për Verywell.
“Gjetjet e publikuara mbi gjumin e dobët dhe kancerin tregojnë një lidhje të rëndësishme, por të dobët. Megjithatë, shumica e këtij hulumtimi është bërë në popullatat e moshuara,” tha Zhong.
“Kanceri është shumë më pak i zakonshëm në popullatat më të reja, gjë që e bën më të vështirë studimin e faktorëve të tillë të rrezikut. Ndërprerja e gjumit mund të luajë një rol, por gjithashtu mund të jetë një shenjë e diçkaje tjetër që mund të kontribuojë në rrezikun e kancerit, siç është rritja e obezitetit. Kjo është arsyeja pse kërkimet shtesë janë kaq të rëndësishme për të kuptuar më mirë gjumin dhe se si ai ndërvepron me faktorë të tjerë në lidhje me kancerin.”
Një studim retrospektiv mbarëkombëtar në Tajvan, ndërkohë, tregoi se rreziqet e kancerit të mëlçisë dhe mushkërive ishin të larta në mesin e atyre me çrregullime të gjumit non-apnea (SD).
Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), një në tre amerikanë raportojnë se flenë më pak se shtatë orë të rekomanduara për gjumë të natës.
Mungesa e gjumit është e lidhur me një sërë sëmundjesh kronike, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, obezitetin, diabetin dhe depresionin. /Gazeta Shneta/