Shumë fëmijë në vitet 1960, si në fotografitë e mëposhtme, kanë lindur me fokomeli si një efekt anësor i barit Talidomid, duke rezultuar në shkurtimin ose mungesën e gjymtyrëve.
Në një epokë të pasluftës kur pagjumësia ishte e përhapur, talidomidi u tregtua në atë kohë për efektet e mundshme të tij të lidhura si bar qetësues dhe pilula gjumi, shkruan HelixNorthwestern.edu, transmeton Gazeta Shneta.
Talidomidi hyri për herë të parë në tregun gjerman në vitin 1957 si një bari pa recetë, bazuar në pretendimet e sigurisë së prodhuesit.
Ata reklamuan produktin e tyre si “plotësisht të sigurt” për të gjithë, përfshirë këtu edhe kategorinë e ndjeshme si gratë shtatzëna, nënat gjidhënse dhe fëmijët.
Në vitin 1960, talidomidi u tregtua në 46 vende me shitje gati që përputheshin me ato të aspirinës.
Rreth kësaj kohe, mjeku obstetër australian Dr. William McBride zbuloi se bari lehtësonte gjithashtu edhe sëmundjen e mëngjesit tek gratë shtatzëna.
Ai filloi të rekomandojë këtë përdorim jashtë etikës, për pacientet e tij shtatzëna duke vendosur një trend në të gjithë botën.
Sidoqoftë, kjo praktikë gjithashtu dërgoi në një dukuri më të përhapur të reagimeve të padëshiruara dhe shpesh serioze e të pafavorshme të barnave.
Në vitin 1961, Dr. McBride filloi ta shoqëronte këtë të ashtuquajtur përbërje të padëmshme edhe atëherë kur foshnjat që solli në jetë ishin me defekte të rënda të lindjes.
Kështu, bari ndërhyri në zhvillimin normal të foshnjave, duke bërë që shumë prej tyre të lindnin me fokomeli, duke rezultuar në gjymtyrë të shkurtuara, ose mungesë të tyre.
Andaj, një gazetë gjermane shpejt raportoi se 161 foshnje u prekën negativisht nga talidomidi, duke bërë që prodhuesit e ilaçeve – të cilët kishin injoruar raportet e defekteve të lindjes të lidhura me barin, të ndalonin përfundimisht shpërndarjen brenda Gjermanisë.
Vendet e tjera ndoqën shembullin e tyre dhe deri në muajin mars të vitit 1962, bari ishte i ndaluar në shumicën e vendeve ku shitej më parë.
Në korrik të vitit 1962, presidenti John F. Kennedy dhe shtypi amerikan filluan të lavdëronin heroinën e tyre, inspektoren e FDA-së Frances Kelsey, e cila parandaloi miratimin e barit brenda Shteteve të Bashkuara pavarësisht presionit nga kompania farmaceutike dhe mbikëqyrësit e FDA-së.
Farmakologe Kelsey ndjeu që aplikimi për talidomid përmbante të dhëna jo të plota dhe të pamjaftueshme për sigurinë dhe efektivitetin e tij.
Ndër shqetësimet e saj ishte edhe mungesa e të dhënave që tregojnë nëse bari mund të kalojë placentën e cila siguron ushqim për një fetus në zhvillim.
Ajo ishte gjithashtu e shqetësuar se nuk kishte ende ndonjë rezultat të disponueshëm nga provat klinike amerikane rreth barit.
Tragjedia përreth talidomidit dhe refuzimi i mençur i farmakologes Kelsey për të miratuar ilaçin ndihmoi në motivimin e ndryshimeve të thella në FDA.
Tani, miratimi i ilaçeve mund të zgjasë midis tetë dhe dymbëdhjetë vjet, duke përfshirë testimin e kafshëve dhe provat klinike të rregulluara rreptësisht njerëzore. /Gazeta Shneta/