Shkruan: Xhennet Muriqi, fizioterapeute
Dhimbja e kokës është një problem shëndetësor neurologjik që ka lloje të ndryshme dhe që ndikon seriozisht në cilësine e jetës. Dhimbjet e kokës janë të zakonshme dhe kronike në shoqëri. Në bazë të hulumtimeve epidemiologjike 66% të njerëzve në botë ndikohen nga kjo problem.
Shkaktarët ndodhin për shkak shumë faktorëve të ndryshme siç janë: lëkura e kokës, muskujt, kockat, nyjet, problemet venoze, sinuset paranazale, inflamacione të ndryshme etj. Edhe pse trajtimi kryesor i dhimbjeve të kokës është farmakologjik, efektet anësore të përdorimit të barnave (fëmijët dhe shtatzënat) dhe mosgatishmëria e pacientëve për të përdorur barna kanë çuar në trajtime alternative. Në kuadër të trajtimit të dhimbjes së kokës qasje multidisilplinare është thelbësore. Një pjesë e rëndësishme e kësaj qasjeje multidisiplinare është fizioterapia.
Qëllimi i përdorimit të teknikave të fizioterapisë në trajtimin e dhimbjeve të kokës:
- Reduktimi i kohëzgjatjes së dhimbjeve
- Reduktimi i shpeshtësisë së sulmeve të dhimbjes
- Rritja e mundësisë së relaksimit
- Rregullimi i çrregullimeve posturale dhe muskuloskeletore
- Rritja e cilësisë së jetë
Ushtrimet aerobike dhe të forcimit
Ushtrimet aerobike kanë efekte të dobishme në frekuencën dhe intensitetin e kokë dhimbjeve. Ushtrimi i rregullt siguron aktivizimin e sinjaleve të neuorotransmetusve endogjenë të cilët mund të jene efektivë në reduktimin e sulmeve të migrenës. Aplikimi i ushtrimeve izometrike afatgjatë në muskujt e qafës kanë efekte trajtuese në dhimbje koke.
Tek pacientët që kanë dhimbje koke të forta kombinimi i ushtrimeve aerobike dhe ushtrimeve të forcimit janë më efektiv.
Stimulimi nervor elektrik (TENS-Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) është një metod terapeutik në të cilën përdoret rryma elektrike për të aktivizuar terapeutikisht neuronet.
TENS është një metod e preferuar shpesh dhe mund të përdoret tek dhimbjet e kokës. Kjo pajisje përdoret për të zbutur dhimbjen dhe ndihmojnë në rritjen e relaksimit të muskujve. Stimulimi elektrik mund të përdoret në zonën e kokës nëse dhimbja është shkaktuar nga tensioni muskular, ankthi ose depresioni. TENSi përdoret zakonisht në kombinim me masazhin ose trajtime të tjera.
Masazhi është një teknikë terapeutike që përdoret për të manipuluar muskujt, indet e buta dhe indet e lëvizshme të trupit për të ndihmuar në lehtësimin e dhimbjes, tensionit dhe stresit. Në këtë teknikë përdoren presion, vërshime dhe lëvizje të ndryshme për të zbutur tensionet e muskujve dhe për të rritur qarkullimin e gjakut në zonat e trajtuara.
Masazhi në kokë mund të jetë një zgjidhje efektive për dhimbjet e kokës. Dhimbjet e kokës mund të jenë të shkaktuara nga stresi, tensioni muskular, ose problemet me qarkullimin e gjakut në tru. Masazhi në kokë mund të ndihmojë në zbutjen e tensionit dhe në rritjen e qarkullimit të gjakut në këtë zonë.
Mobilizimi i shtyllës kurrizore dhe manipulimi përdorimi i teknikave të mobilizimit ndihmojnë në zbutjen e dhimbjeve muskulare te kokës dhe të qafës.
Aplikimi i teknikave duhet të bëhet nga fizioterapeuti që ka njohuri por para kësaj konsultimi me një mjekë për të marrë diagnozën e duhur është e domosdoshme.
Bioofeedback përdoret për uljen e aktivitetit të sistemit nervor simpatik dhe rrit aktivitetin e sistemit nervor parasimpatik. Kjo metod e trajtimit njihet si efektive në dhimbjet e kokës. Për trajtimin e dhimbjes së kokës përdoren disa mënyra të ndryshme të biofeedback.Këto janë: reagimi i temperaturës periferike të lëkurës,reagimi elektromiografik,reagimi i vëlimit të gjakut dhe pulsit,reagimi i përgjegjës galvanik dhe reagimi elektroencefalografik.
Akulli është një nga agjentët që përdoret ne trajtimin e dhimbjes së kokës me efekte pozitive në metabolizmin qelizor,spazmën e muskujve dhe dhimbjen.
Aplikimi i të ftohtit ofron lehtësim simptomatik të dhimbjes së kokës si dhe ofron lehtësim psikologjik për pacienta.
Llojet të ftohtit janë: aplikimi i kompresave të ftohta dhe zhytje në ujë të ftohtë. Aplikimi i akullit rekomandohet veçanërisht nëpër zona të ballit dhe skapulës te pacientët me migrenë.
Hidroterapia është një ndër metodat më të vjetra të terapisë fizikale. Me hidroterapi në organizëm fitojmë vazokonstrikcion dhe vazodilatim duke përdorur banjot me ujë të nxehtë dhe të ftohtë. Studimet kanë treguar se ekspozimi fillestar i ujit zvogëlon fuqine simpatike dhe rrët aktivitetin parasimpatik dhe tonin vagal. Përdorimi i hidroterapisë shkakton përmirësim klinik duke moduluar inflamacionin.
Refleksologjia sipas hulumtimeve raportohet se mund të zvogëlojë simptomat e lidhura me sëmundjet si lodhja dhe ankthi, përmirëson funksionin fizik dhe cilësinë e jetës.
Akupunktura mund të ketë efekte pozitive në frekuencën, intensitetin dhe cilësine e trajtimit të dhimbjes së kokës. Akupunktura mund të ketë efekt pozitiv dhe analgjezik për migrenë.
Joga mund të jetë një zgjidhje efektive për dhimbjet e kokës në disa raste nëse dhimbja kokës është shkaktuar nga tensioni muskular, stresi, ose nga një qarkullim i dobët i gjakut në zonën e kokës. Përveç kësaj, praktikimi i joga mund të ndihmojë në zbutjen e ankthit dhe stresit.
Para fillimit të praktikimit të jogas, është gjithashtu e rëndësishme të konsultoheni me një instruktor të jogas për të zgjedhur pozicionet e duhura dhe për të marrë këshilla të sakta.