Prodhimi i antitrupave është një përgjigje kryesore imune ndaj viruseve, baktereve ose patogjenëve të tjerë, por nuk është mënyra e vetme e trupit për të luftuar infeksionin.
Dozat përforcuese e vaksinës, shihen si një mënyrë për të rritur mbrojtjen imune kundër SARS-CoV-2, koronavirusit që shkakton COVID-19, shkruan Healthline përcjell Gazeta Shneta.
Por disa ekspertë po pyesin nëse do të nevojiten injeksione përforcuese ose nëse sistemet tona imune janë mjaft të fuqishme për të mos pasur nevojë për doza shtesë vaksine.
Ndërsa disa vende kanë filluar administrimin e dozës përforcuese të vaksinave COVID-19, kanë vazhduar ende debatet nëse këto doza shtesë janë të nevojshme tani që janë përqendruar në tre gjëra të rëndësishme -infektimi me sëmundjen COVID pas marrjes së vaksinave, zvogëlimi i niveleve të antitrupave dhe variantin Delta.
Të gjitha këto, natyrisht, janë të ndërlidhura.
Shqetësimi është se ndërsa nivelet e antitrupave ulen gjatë muajve pas vaksinimit të plotë, njerëzit do të jenë më pak të mbrojtur, veçanërisht nga varianti shumë ngjitës Delta, i cili mund të rrisë infeksionet pas imunizimit të plotë.
Dozat përforcuese shihen si një mënyrë për të rritur mbrojtjen imune kundër SARS-CoV-2, koronavirusit që shkakton COVID-19.
Sidoqoftë, debati për dozën përforcuese është më i komplikuar se shihet nga ky këndvështrim!
Kur flasim për atë se sa mirë funksionojnë vaksinat COVID-19 me kalimin e kohës, nuk ka vetëm një lloj efektiviteti. Disa vaksina mund të parandalojnë që shumica e njerëzve të mos sëmuren rëndë ose të vdesin, por mund të kenë më pak mbrojtje kundër infeksionit që çon në simptoma të vogla.
Përveç kësaj, antitrupat janë vetëm një mjet i përdorur nga sistemi imunitar për të luftuar infeksionin. Përqendrimi vetëm në nivelet e antitrupave humbet mbrojtjen e ofruar nga pjesët e tjera të sistemit imunitar, disa prej të cilëve kanë jetë më të gjatë.
Sidoqoftë, është e rëndësishme të kuptoni se si funksionojnë antitrupat dhe çfarë mund të nënkuptojnë nivelet e zvogëlimit të antitrupave ndaj mbrojtjes kundër COVID-19.
Çfarë janë antitrupat?
Antitrupat janë proteina në formë Y që sistemi imunitar prodhon në përgjigje të një infeksioni. Ndër të tjera, antitrupat identifikojnë dhe lidhen me struktura të veçanta molekulare – të njohura si antigjene – siç janë ato që gjenden në sipërfaqen e një virusi ose bakterie.
Shumë nga antitrupat e përfshirë në parandalimin e infeksionit të koronavirus lidhen me proteinën e virusit në sipërfaqe, të cilën virusi e përdor për të infektuar qelizat.
Antitrupat prodhohen nga qelizat imune të quajtura qeliza B, që gjenden në gjak, nyjet limfatike, shpretkën dhe indet e tjera. Çdo qelizë B prodhon një lloj të veçantë të antitrupave.
Shkencëtarët vlerësojnë se sistemi imunitar i njeriut mund të prodhojë të paktën një trilion antitrupa unikë, edhe pse mund të jetë dhe shumë se nga kjo shifër.
Kur trupi takohet me një virus ose patogjen tjetër për herë të parë, dhe një qelizë B mund të lidhet me atë patogjen, qeliza mbrojtëse aktivizohen.
Pasi aktivizohet, një qelizë B shumohet dhe formon qeliza të ndryshme, përfshirë qelizat plazmatike, të cilat janë ‘fabrika’ që prodhojnë antitrupa.
Antitrupat mbeten në trup për ca kohë pas infektimit, megjithëse numri i tyre zvogëlohet gjatë muajve ose viteve, në varësi të patogjenit dhe faktorëve të tjerë.
Sistemi imunitar adaptues dhe i lindur: Çfarë duhet të dini?
Qelizat B dhe antitrupat janë pjesë e sistemit imunitar adaptues, dega që synon patogjenë të veçantë.
Dega tjetër njihet si sistemi imunitar i lindur, i cili siguron një mbrojtje të përgjithshme kundër infeksionit.
Këto dy degëzime mund të punojnë së bashku për të shmangur një virus ose bakter para se të sëmureni rëndë. Nëse ekziston një virus ose bakter që sistemi juaj imunitar nuk e ka hasur kurrë më parë, përgjigja e lindur imune mund të ndiejë se diçka nuk është në rregull dhe t’i përgjigjet shpejt një virusi ose bakteri pushtues.
Kjo është e rëndësishme sepse mund të duhen ditë deri në javë që sistemi imunitar adaptues të krijojë në mënyrë efektive antitrupa të mjaftueshëm për të luftuar patogjenin specifik.
Sidoqoftë, pasi sistemi juaj imunitar të ketë atë ekspozim ndaj patogjenit, atëherë mund të jetë gati të përgjigjet më shpejt herën tjetër. Do të thotë se mund të jetë në gjendje të shmangë bakterin ose virusin pushtues ndaj të cilit jeni të ekspozuar para se të shfaqni ndonjë simptomë.
“Nëse jeni ekspozuar për herë të parë ndaj një patogjeni të veçantë, dhe sistemi juaj imunitar adaptues është përfshirë, ju do të zhvilloni ato që njihen si qeliza të kujtesës- si nga ana e qelizave T ashtu edhe nga ana e qelizave B,” shpjegoi Dr. Ralph Pantophlet, profesor i asociuar në Universitetin Simon Fraser i cili studion përgjigjet e antitrupave ndaj HIV dhe viruseve të tjerë.
Një lloj qelize T, i quajtur qeliza T ndihmëse, stimulon qelizat B për të prodhuar antitrupa. Një lloj tjetër, i njohur si qelizat T vrasëse, sulmon qelizat që tashmë janë infektuar nga një patogjen.
“Nëse jeni të ekspozuar përsëri ndaj të njëjtit patogjen ose një shumë të ngjashëm, zakonisht janë antitrupat që ndihmojnë në mbrojtjen ose zbehjen e ekspozimit të dytë,” tha Dr. Pantophlet.
Përgjigja imune ndryshon midis njerëzve
Edhe pse shkencëtarët shpesh shikojnë efektivitetin e vaksinës për grupe të mëdha, përgjigja imune e njerëzve ndaj vaksinimit dhe infeksionit natyror mund të ndryshojë, ndonjëherë gjerësisht.
Në një studim të fundit, hulumtuesit zbuluan se njerëzit me simptoma të rënda të COVID-19 kishin më shumë gjasa të kishin nivele të zbulueshme të antitrupave sesa ata me simptoma të buta/të moderuara. Njerëzit pa simptoma kishin nivele edhe më të ulëta të antitrupave.
“Ky ishte një model që u shfaq pothuajse menjëherë pas infeksionit dhe vazhdoi gjatë ndjekjes deri në 6 muaj,” tha Dr. Emily S. Barrett, profesoreshë e biostatistikës dhe epidemiologjisë, njëra nga autoret e studimit.
Shumica e pjesëmarrësve të studimit kishin nivele të qëndrueshme të antitrupave deri në 6 muaj pas infektimit, por nivelet u rritën ndryshe gjatë asaj kohe bazuar në simptomat.
Njerëzit me simptoma të rënda panë një rritje të mprehtë të niveleve të antitrupave brenda 2 muajve të parë, ndërsa njerëzit me infeksione asimptomatike kishin rritje të ngadaltë të niveleve të antitrupave gjatë 6 muajve.
Studiuesit nuk shikuan nëse njerëzit me nivele më të larta të antitrupave ishin më të mbrojtur kundër riinfeksionit.
Sidoqoftë, “antitrupat ishin të zbulueshëm në shumicën dërrmuese të individëve të infektuar,” tha Dr. Barret, “dhe nuk keni nevojë për numërime të larta të antitrupave në qarkullim për të siguruar një përgjigje ndaj një infeksioni.”
Kur bëhet fjalë për zvogëlimin e niveleve të antitrupave pas vaksinimit, një studim paraprak sugjeron që grupe të ndryshme shohin një rënie të ngjashme.
Studiuesit hulumtuan mostrat e gjakut nga 120 banorë të shtëpive të pleqve dhe 92 punonjës të kujdesit shëndetësor të cilët kishin marrë dy doza të vaksinës Pfizer/BioNTech kundër COVID-19.
Pas 6 muajsh, nivelet e antitrupave u ulën më shumë se 84 përqind në të dy grupet.
Ky lloj reagimi imunitar i ulët ndodh dhe me vaksina të tjera, përfshirë vaksinën e gripit sezonal.
Nga 6 muaj pas vaksinimit, 70 përqind e këtyre banorëve të shtëpive të pleqve kishin “nivele neutral të antitrupave që ishin shumë të ulëta, në kufirin e zbulimit”, tha autori i studimit Dr. David Canaday.
Canaday tha se nivelet në rënie të antitrupave, së bashku me pikën fillestare më të ulët për banorët e shtëpive të pleqve, janë veçanërisht shqetësuese për këtë grup sepse mund të jenë të dobëta ose të kenë gjendje të tjera kronike shëndetësore.
“Kjo rënie e madhe e antitrupave i vë ata në rrezik të vazhdueshëm të lartë, dhe madje edhe më të lartë, për shkak të atyre kushteve shtesë,” tha ai. “Kjo do të thotë një rrezik më i lartë për të kërkuar shtrimin në spital ose për të ndërruar jetë.”
Njerëzit me sistem imunitar të dobësuar gjithashtu mund të mos krijojnë një përgjigje të fortë imune ndaj vaksinimit, duke i vënë ata në një pikë fillestare më të ulët për nivelet e antitrupave.
Kjo përfshin marrësit e transplantit të organeve dhe njerëzit që i nënshtrohen trajtimit të kancerit ose marrin ilaçe që shtypin sistemin imunitar.
Në studimin e CDC, efektiviteti i vaksinës kundër shtrimit në spital te njerëzit me gjendje imunokompromentuar ishte 63 përqind gjatë gjithë periudhës së studimit.
Kjo është arsyeja pse CDC rekomandon që disa njerëz me imunitet të kompromentuar të cilët janë vaksinuar plotësisht me një vaksinë ARNm kundër COVID-19 të marrin një dozë shtesë përforcuese ndaj infeksionit. /Gazeta Shneta/