Sipas një studimi të fundit të udhëhequr nga Instituti Lieber për Zhvillimin e Trurit, duket se mbi 100 gjene që lidhen me një rrezik në rritje të skizofrenisë kontribuojnë në zhvillimin e sëmundjes përmes ndikimit të tyre në placentë dhe jo në trurin në zhvillim.
Studimi sugjeron se këto gjene luajnë një rol në funksionimin e placentës, e cila është një organ i rëndësishëm gjatë shtatzënisë, në vend që të ndikojnë drejtpërdrejt në zhvillimin e trurit. Ky zbulim ofron njohuri të reja në mekanizmat pas skizofrenisë dhe thekson rëndësinë e shëndetit të placentës në lidhje me gjendjen, shkruan News Wise, transmeton Gazeta Shneta.
Për më shumë se një shekull, shkencëtarët kishin besuar se gjenet e lidhura me rrezikun e skizofrenisë preknin kryesisht trurin. Megjithatë, hulumtimi i fundit, i botuar së fundmi në Nature Communications, zbulon se placenta luan një rol shumë më thelbësor në zhvillimin e sëmundjes nga sa njihej më parë. Ky zbulim sfidon supozimin e kahershëm dhe nxjerr në pah ndikimin e rëndësishëm të placentës në zhvillimin e skizofrenisë.
Sipas Dr. Daniel Weinberger, autori i lartë i studimit dhe Drejtor/CEO i Institutit Lieber për Zhvillimin e Trurit, gjenetika e skizofrenisë ka qenë pikërisht para nesh gjatë gjithë kohës, e fshehur në placentë. Placenta, një organ vendimtar në mbështetjen e zhvillimit prenatal, përcakton kursin për zhvillimin e sëmundjes. Kjo sfidon të kuptuarit konvencional se faktorët gjenetikë dhe mjedisorë ndikojnë drejtpërdrejt në tru vetëm në skizofreni. Këto gjetje theksojnë rolin kritik të shëndetit të placentës në zhvillimin e gjendjes.
Studimi zbuloi se gjenet që lidhen me skizofreninë kanë një ndikim në një funksion vendimtar të placentës: ndjeshmërinë e lëndëve ushqyese në qarkullimin e gjakut të nënës, si oksigjeni, dhe lehtësimin e shkëmbimit të lëndëve ushqyese në përputhje me rrethanat. Këto gjene shprehen në nivele më të ulëta në qelizat specifike të placentës përgjegjëse për këtë shkëmbim lëndësh ushqyese nënë-fetus, të njohur si trofoblaste. Si rezultat, aftësia e placentës për të ushqyer në mënyrë efektive fetusin në zhvillim ndikohet negativisht. Ky zbulim ofron njohuri se si këto gjene të rrezikut të skizofrenisë ndikojnë në funksionimin e placentës dhe potencialisht kontribuojnë në zhvillimin e sëmundjes.
Një tjetër gjetje e dukshme nga hulumtimi është se gjenet e rrezikut për skizofreninë të identifikuar në placentë mund të kenë një ndikim relativisht më të lartë në trashëgiminë, që i referohet gjasave që sëmundja të trashëgohet nga paraardhësit, krahasuar me gjenet e rrezikut që gjenden në tru. Kjo sugjeron që faktorët gjenetikë të lidhur me skizofreninë që janë aktivë në placentë luajnë një rol vendimtar në transmetimin e sëmundjes ndër breza. Kuptimi i këtij dallimi ofron njohuri të vlefshme për bazën gjenetike të skizofrenisë dhe modelet e saj të trashëgimisë.
Studimi zbuloi gjithashtu dallime intriguese të bazuara në seks në gjenet e rrezikut brenda placentës. Gjenet e lidhura me rrezikun e skizofrenisë ndryshonin në varësi të faktit nëse placenta i përkiste një fëmije mashkull apo femër. Në shtatzënitë me fëmijë meshkuj, studiuesit vunë re se proceset inflamatore në placentë duket të kenë një rol qendror. Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se meshkujt mund të jenë më të ndjeshëm ndaj stresit prenatal në krahasim me femrat.
Studiuesit bënë gjithashtu një zbulim shqetësues në lidhje me shtatzënitë e prekura nga COVID-19. Ata ekzaminuan një mostër të vogël të placentës nga nënat që kishin kontraktuar COVID-19 gjatë shtatzënisë dhe gjetën një aktivizim të rëndësishëm të gjeneve të rrezikut të skizofrenisë në këto placenta. Ky zbulim sugjeron se infeksioni COVID-19 gjatë shtatzënisë mund të shërbejë si një faktor rreziku për skizofreninë për shkak të ndikimit të tij në placentë. Në përgjigje të këtij zbulimi, shkencëtarët në Institutin Lieber po hetojnë më tej këtë mundësi përmes hulumtimeve të financuara nga Instituti Kombëtar i Shëndetësisë (NIH). Në mënyrë të veçantë, ata po ekzaminojnë placentat e prekura nga COVID-19 për të fituar një kuptim më të thellë të marrëdhënies midis infeksionit dhe implikimeve të tij të mundshme për zhvillimin e skizofrenisë./Gazeta Shneta/