Besimi se përballja me mendimet e padëshiruara do ta ndihmojë një person t’i përpunojë ato më mirë dhe se shtypja e tyre është jopërshtatëse ka ekzistuar që nga Sigmund Freud.
Megjithatë, hulumtimet nga dy dekadat e fundit kanë sugjeruar se të mësuarit për të shmangur disa mendime të padëshiruara mund të përmirësojë mirëqenien e një personi, shkruan Medical News, transmeton Gazeta Shneta.
Një studim i fundit ka treguar se trajnimi i njerëzve për të shmangur mendimet e padëshiruara mund të përmirësojë mirëqenien e tyre mendore dhe të zvogëlojë depresionin deri në tre muaj më pas.
A mund të jetë ndonjëherë një gjë e mirë shtypja e mendimeve të padëshiruara? Dhe a duhet në të vërtetë njerëzit të përpunojnë çdo mendim nga ngjarjet negative që përjetojnë?
Hulumtimet e reja tani tregojnë se, pavarësisht besimit popullor, mund të jetë e dobishme të shtypni disa mendime të padëshiruara, të cilat mund të ndihmojnë në përmirësimin e shëndetit mendor.
Gjetjet janë publikuar në Science Advances.
Efektet e shtypjes së mendimeve negative
Për këtë studim, kërkuesit nga Këshilli i Kërkimeve Mjekësore (MRC) Njësia e Njohjes dhe Shkencave të Trurit rekrutuan 120 pjesëmarrës nga 16 vende për të marrë pjesë në provën e tyre, disa përmes faqeve të mediave sociale. Ata mblodhën të dhëna për shëndetin e tyre mendor dhe grupi përfshinte pjesëmarrës me histori dhe pa histori të problemeve të shëndetit mendor.
Pjesëmarrësve iu kërkua të rendisnin 20 “frika dhe shqetësime” negative që mund të ndodhin gjatë dy viteve të ardhshme që ishin me interes aktual për ta, si dhe 20 “shpresa dhe ëndrra” pozitive dhe 36 ngjarje neutrale. Më pas atyre iu kërkua t’i jepnin secilit një fjalë sugjeruese që i kujtonte ngjarjen dhe një detaj kyç në skenarin e imagjinuar.
Ata iu nënshtruan 20 minutave trajnim për shtypjen e mendimeve nëpërmjet videokonferencës, gjatë së cilës pjesëmarrësit u përballën me fjalën e tyre sugjeruese për 4 sekonda. Nga pjesëmarrësit, 61 ishin në grupin “suppress-negative” dhe kërkuan që fillimisht të imagjinonin ngjarjen dhe më pas të shtypnin çdo mendim rreth saj. Ndërkohë, 59 pjesëmarrësve në grupin “suppress-neutral” iu kërkua ta imagjinonin ngjarjen gjallërisht. Pjesëmarrësve iu kërkua ta bënin këtë 12 herë në ditë për tre ditë.
Hulumtuesit më pas matën se sa mirë ishin ruajtur mendimet dhe vlerësuan mirëqenien mendore të pjesëmarrësve pasi ata iu nënshtruan trajnimit. Më pas ata i ndoqën pjesëmarrësit deri në tre muaj më vonë.
Menjëherë pas trajnimit për shtypjen, pjesëmarrësit, të cilëve iu kërkua të shtypnin mendimet e padëshiruara, u zbulua se kujtuan detajet kryesore të ngjarjes për të cilat ishin shqetësuar më rrallë dhe më pak gjallërisht. Ky nuk ishte rasti për të gjithë pjesëmarrësit.
Megjithatë, nga 61 pjesëmarrësit të cilëve iu kërkua të shtypnin mendimet e padëshiruara, gjashtë raportuan rritje të gjallërisë së mendimit të padëshiruar pas trajnimit.
Në ndjekjen tre-mujore, studiuesit zbuluan se pjesëmarrësve të cilëve u ishte kërkuar të shtypnin mendimet kishin më pak gjallëri dhe kujtim të detajeve kur mendonin për ngjarjen për të cilën ishin shqetësuar.
Njerëzit me simptoma më të këqija të shëndetit mendor në fillim të studimit u zbuluan se kishin një përmirësim më të madh në shëndetin e tyre mendor tre muaj më vonë, vetëm nëse u ishte kërkuar të shtypnin mendimet.
Rezultatet e indekseve të shëndetit mendor të pjesëmarrësve me PTSD që i shtypën këto mendime u rritën me pothuajse 10%, krahasuar me një rënie prej 1% midis atyre që nuk i shtypën. Këta indekse të shëndetit mendor përfshinin ndikime negative (p.sh., ankth, depresion, shqetësim) dhe ndikime pozitive (p.sh. efekt pozitiv në mirëqenie).
Frojdi dhe psikanaliza
Mënyra se si njerëzit i trajtojnë mendimet shqetësuese, se si qasje të ndryshme ndikojnë në disponimin dhe sjelljen, dhe nëse kjo mund të ndryshohet apo jo, ka qenë fokusi i debatit për më shumë se një shekull.
Një nga gjyshërit më të famshëm të psikanalizës, Sigmund Freud, e bëri të njohur konceptin se motivimet dhe sjelljet tona ndikohen nga mendimet e pavetëdijshme. Ai propozoi se psikanaliza mund t’i ndihmonte njerëzit duke i bërë të vetëdijshëm për to, dhe kështu ideja se përballja me mendime shqetësuese ishte e mirë për mirëqenien mendore u bë e njohur.
Nëse mund t’i shtypni në mënyrë aktive mendimet apo jo, u hulumtua më shumë se 30 vjet më parë nga profesori Daniel Wegner, një psikolog social i Harvardit, i cili filloi kërkimin mbi shtypjen e mendimeve. Në eksperimentet e tij të famshme me ariun e bardhë, ai zbuloi se njerëzit të cilëve u ishte kërkuar të shmangnin të menduarit për një ari të bardhë për pesë minuta kishin më shumë gjasa të mendonin për të më pas sesa ata të cilëve u ishte thënë të mendonin për të për të njëjtën kohë.
Ai propozoi që shtypja me vetëdije e mendimeve shkakton një proces që rezulton në mendimin që ndodh më shpesh dhe se njerëzit që duan të shmangin mendimet e padëshiruara duhet të marrin në konsideratë shpërqendrimin, terapitë e ekspozimit që synojnë t’i japin individit një ndjenjë kontrolli mbi një frikë dhe vëmendje byrekët që nxisin aftësinë për të pranuar mendimet e padëshiruara në mënyrë neutrale.
Një studiues, Profesor Michael Anderson, shkencëtar i lartë dhe drejtues programi në Cambridge Neuroscience, Universiteti i Kembrixhit, U.K. është fokusuar në kryerjen e hulumtimit që tregon se shtypja e rikthimit të kujtimeve të padëshiruara mund të zvogëlojë frekuencën e kujtesës.
Në vitin 2014, ai publikoi një studim që tregon se shtypja e kujtimeve mund të pengojë efektin e tyre në ndërgjegjësimin e një personi për to dhe aftësinë për t’i kujtuar ato, duke sfiduar supozimin se kujtimet e shtypura mbeten të paprekura me kalimin e kohës.
Kur pandemia e COVID-19 goditi në vitin 2020, Ph.D. studentja Dr. Zulkayda Mamat nuk ishte në gjendje të kryente kërkimin që i nevojitej. Si ai ashtu edhe ajo e kuptuan se kishte një pandemi të shëndetit mendor që ndodhte së bashku me pandeminë COVID-19, dhe nëse ata mund të zhvillonin një mjet në internet për të ndihmuar njerëzit me shumë nga skenarët e vështirë të paraqitur nga pandemia, ata mund të bënin një ndryshim. Megjithatë, ata pyetën veten nëse e kishin gabim në lidhje me efektin potencialisht të dobishëm të shtypjes së mendimeve të padëshiruara./Gazeta Shneta/