Çrregullimet dhe semundjet e gjendres tiroide prekin rreth 5 % te shtatezanive.
Gjate shtatezanise ndodhin ndryshime fiziologjike te funksionit tiroidien :
– shihet nje rritje e perqendrimit te globulinave lidhese si pergjigjje ndaj efektit estrogjenik.
– Vlerat serike te TSH ulen ne fillim te shtatezanise si rezultat i stimulimit direkt nga gonadotropina korionike.
– Permasat tiroide dhe prodhimi i hormoneve tiroid rritet gjate shtatezanise
– Rriten kerkesat per jod si rezulutat i rritjes se klirensit renal dhe humbjes ne njesine feto-amtare.
Shtatezania konsiderohet si test -stress per funksionin e gjendres tiroide amtare, ku grate me rezerve te kufizuar do te zhvillojne hipotiroidizem.
Diagnoza e semundjeve te gjendres tiroide eshte e veshtire pasi shenjat klinike dhe simptomat imitojne shenjat e shtatezanise.
Ulja e funksionit do te jepte shtim ne peshe dhe lodhje, kapsllek, nderkohe qe rritja e funksionit jep te vjella dhe shtim te oreksit. Prandaj rekomandohet depisitimi i TSH para dhe ne periudhen e hershme te shtatezanise.
Per shkak te ndyshimeve fiziologjike te funksionit tiroid, vlerat reference te TSh dhe fT4 te popullates se gjere, nuk munden te perdoren ne grate shtatezana .Bazuar ne studimet e fundit jane krijuar intervale reference te perqendrimit te TSH ne grate shtatezane te shendetshme.Grate me vlera serike te TSH > 2.5mlu/ml ne tremujorin e pare te shtatezanise, dhe mbi 3,0 mlUi/l ne tremujorin e dyte dhe te trete te shtatezanise diagnostikohen si hipotiroidizem.
Vlerat e rritjes se TSG dhe matja e fT4 perdoren per te dalluar hipotiroizmin subklinik nga ai klinik. Kufiri me ulet i vleres se TSh eshte me i vogel sesa ne ne pjesen tjeter te popullates. Ne raste te rritjes se izoluar te TSH ose e uljes se fT4 per te konfirmuar diagnozen eshte e keshillueshme perseritja e dozmit pas nje jave. Matja e fT4 karakterizohet nga nje rritje ne fillim te shtatezanise, dhe ulje mepasshme.Mund te perdoret dhe dozimi i tiroxines totale, por qe ka nje variabilitet per shkak te glogulinave lidhese, cka con ne ulje te saktesise diagnostikuese.
Gjithsesi, vendimi klinik per te vene diagnozen dhe per te nisur trajtimin e hipo apo hipertiroidizmit, duhet bazuar mbi vleren e perqendrimit te TSH dhe mbi te dhenat klinike.Duke qene se diagnoza e semundjeve te gjendres tiroide gjate shtatezanise eshte e veshtire, diagnoza e sakte prenatale dhe mjekimi i tyre eshte shume i rendesishem.Trajimi i tyre duhet bere ne klinika te specializuara multidisiplinare nga mjek endokrinolog, obsteter dhe pediater ne te njejten kohe per te ulur komplikacionet gjate shtatezanise dhe pas lindjes.
Hypothyroidizmi
Hypothyroidizmi komplikon mbi 3%te shtatezanive, nga ku 0,3 deri 0,5 % eshte e formes klinike dhe 2 deri 2,5 % ne formen subklinike.Ne rastet kur marrja e Jodit eshte e mjaftueshme, shkaku me i shpeshte eshte tiroiditi autoimun si shkak i hipotiroidizmit, ndersa nje pjese e vogel eshte me natyre jatrogjenike pas interventeve kirurgjikale per kancer dhe nodul te gjendres tiroide, apo ne rast ablacioni radioaktiv te hipertiroidizmit. Grate diagnostikohen me hipotiroidizem kur kane rritje te vlerave te TSH, me vlera te uleta f T4 dhe ne formen subklinike kur ka rritje te TSH < se 10 mlUI/ml, por me vlera normale te f T4.