Dr. Zekije Shala Osmani ka kryer studimet në Fakultetin e Mjekësisë në Prishtinë dhe ka përvojë mbi 37 vjet në fushën e Gjinekologjisë dhe Obstetrikës. Aktualisht, ajo punon si Gjinekologe në QKMF në Obiliq paradite dhe pasdite në spitalin privat Lindja – Prishtinë, shkruan Gazeta Shneta.
Ajo përcolli informacione thelbësore rreth faktorëve kryesorë që mund të shkaktojnë kancerin e mitrës, duke përfshirë historinë familjare të kancerit, ndryshimet hormonale dhe ndikimin e faktorëve të jashtëm.
Sipas Dr. Shala – Osmani, shenjat dhe simptomat e kancerit të mitrës duhet të merren seriozisht. Ajo tha se shenjat dhe simptomat e kancerit të mitrës mund të përfshijnë gjakderdhje vaginale të pashpjeguar, dhimbje gjatë marrëdhënieve seksuale, dhimbje pelvike dhe rrjedhje vaginale të pazakontë.
Ajo u fokusua në rëndësinë e vetëdijesimit të grave për ndryshimet në trupin e tyre dhe për t’u drejtuar në kohë për trajtim mjekësor nëse vërejnë ndonjë prej këtyre simptomave.
Intervista e plotë:
Si identifikohen dhe vlerësohen faktorët kryesorë që mund të shkaktojnë kancerin e mitrës?
Identifikimi i faktorëve të rrezikut për kancerin e mitrës bazohet në një kombinim të anamnezës së detajuar të pacientit dhe studimeve të fundit mjekësore. Faktorë të tillë përfshijnë historinë familjare të kancerit, ndryshimet hormonale, moshën e avancuar, dhe faktorët e tjera si peshën e tepërt. Gjithashtu, është e rëndësishme të kemi parasysh ndikimin e faktorëve të jashtëm si dietën dhe aktivitetin fizik.
Çfarë shenjash dhe simptomash duhet të kemi parasysh si tregues të mundshëm të kancerit të
mitrës?
Shenjat dhe simptomat e kancerit të mitrës mund të përfshijnë gjakderdhje vaginale të pashpjeguar, veçanërisht pas menopauzës, dhimbje gjatë marrëdhënieve seksuale, dhimbje pelvike, dhe rrjedhje vaginale të pazakontë. Është thelbësore që gratë të jenë të vetëdijshme për ndryshimet në trupin e tyre dhe të kërkojnë kujdes mjekësor nëse vërejnë ndonjë prej këtyre simptomave.
Si mund të bëhet diagnostikimi i hershëm i kancerit të mitrës dhe cilat janë metodat më të
efektshme për këtë?
Diagnostikimi i hershëm i kancerit të mitrës mund të bëhet përmes ekzaminimeve rutinore pelvike dhe Pap testit. Imazheria si ultrasonografia pelvike dhe biopsia janë gjithashtu mjete të rëndësishme. Është thelbësore që gratë të bëjnë kontrolle të rregullta mjekësore për të zbuluar ndonjë anomali sa më herët që është e mundur.
Çfarë mund të na thoni për metodat e trajtimit të kancerit të mitrës, përfshirë terapinë
kirurgjikale, radioterapinë dhe kemioterapinë?
Metodat e trajtimit të kancerit të mitrës variojnë në varësi të stadit të kancerit dhe shëndetit të përgjithshëm të pacientit. Trajtimet mund të përfshijnë histeriektominë (heqjen e mitrës), radioterapinë për të shkatërruar qelizat kancerogjene, dhe kemioterapinë për të trajtuar kancerin në nivel sistemik. Është e rëndësishme që çdo plan trajtimi të personalizohet bazuar në nevojat e pacientit.
Cilat janë sfidat kryesore që ballafaqohen në trajtimin e kancerit të mitrës në Kosovë?
Në Kosovë, sfidat përfshijnë mungesën e ndërgjegjësimit të popullsisë në lidhje me kancerin e mitrës dhe nevojën për kontrolle të rregullta, si dhe qasjen në teknologji dhe trajtimet e fundit. Gjithashtu, është një sfidë të sigurohet që gratë të marrin kujdesin e duhur mjekësor dhe të ndjekin rekomandimet e trajtimit.
Sa është rëndësia e rregulltimit të sistemit imunitar për parandalimine kancerit të mitrës dhe çfarë masash parandaluese mund të merren në këtë drejtim?
Sistemi imunitar luan një rol të rëndësishëm në parandalimin e kancerit të mitrës. Masat parandaluese përfshijnë një dietë të shëndetshme, ushtrimet e rregullta, mbajtjen e një peshë të shëndetshme, dhe shmangien e duhanit. Gjithashtu, vaksinimi kundër HPV-së është një mjet i rëndësishëm parandalues.
Si mund të ndihmojë edukimi dhe informacioni i popullsisë për të zvogëluar rrezikun e kancerit
të mitrës?
Edukimi dhe informacioni janë thelbësorë për të rritur ndërgjegjësimin rreth rrezikut të kancerit të mitrës dhe rëndësisë së kontrolleve të rregullta. Informacioni i saktë dhe i qasshëm mund të ndihmojë gratë të bëjnë zgjedhje të informuara për shëndetin e tyre dhe të ndërmarrin hapa parandalues.
Cilat janë zhvillimet më të fundit në trajtimin dhe parandalimin e kancerit të mitrës në skenën
mjekësore?
Zhvillimet e fundit përfshijnë përdorimin e terapive të reja të shënjestruara, të cilat synojnë specifikisht qelizat kancerogjene duke reduktuar efektet anësore. Gjithashtu, kemi progres në teknikat kirurgjikale minimisht invazive dhe në përmirësimin e metodave të diagnostikimit të hershëm.
Çfarë rekomandimesh mund të jepni për gratë në lidhje me rregullat dhe praktikat më të mira
për të mbrojtur veten nga kanceri i mitrës?
Rekomandoj që gratë të bëjnë kontrolle të rregullta mjekësore, përfshirë Pap testin dhe ekzaminime pelvike. Është gjithashtu thelbësor të jenë të vetëdijshme për ndryshimet në trupin e tyre dhe të kërkojnë kujdes mjekësor nëse vërejnë simptoma të dyshimta. Një mënyrë jetese e shëndetshme, duke përfshirë një dietë të ekuilibruar dhe aktivitet fizik, është gjithashtu e rëndësishme për të mbajtur një sistem imunitar të fortë.
/GazetaShneta/