Në botën e të ushqyerit, shumë ushqime dhe pije supozohet se rrisin metabolizmin – reagimet brenda trupit që sigurojnë energji.
Metabolizmit është shuma e reaksioneve në qelizat tona që sigurojnë energjinë e nevojshme për funksione të tilla si lëvizja, rritja dhe zhvillimi.
Shumë faktorë mund të ndikojnë në metabolizëm, duke përfshirë moshën, dietën, seksin biologjik, aktivitetin fizik dhe kushtet shëndetësore, shkruan Medical News Today përcjell Gazeta Shneta.
Shkalla metabolike bazë është energjia e kërkuar për mirëmbajtjen e funksioneve kritike të trupit, të tilla si frymëmarrja gjatë pushimit.
Ky është kontribuesi më i madh në kaloritë e djegura në bazë ditore – i njohur gjithashtu si shpenzimi total i energjisë.
Tretja dhe përpunimi i ushqimit, përfshirë karbohidratet, proteinat dhe yndyrnat, gjithashtu kërkojnë energji. Ky njihet si efekti termik i ushqimit (TEF).
Disa ushqime kërkojnë më shumë energji për tu prishur se të tjerat, dhe kjo mund të rrisë paksa metabolizmin. Për shembull, yndyrat marrin më pak energji për tu tretur sesa proteinat dhe karbohidratet.
A mund të përshpejtojnë metabolizmin ushqime të caktuara?
Një person mund të mendojë se ushqime dhe pije të veçanta mund të “rindërtojnë” metabolizmin, por kjo nuk është domosdoshmërisht e vërtetë.
Këtu është energjia e kërkuar për të tretur makroelementët:
Proteina: 10–30% e përmbajtjes së energjisë në proteinën e gëlltitur;
Karbohidratet: 5-10% të karbohidrateve të gëlltitura;
Yndyra: 0–3% e yndyrës së gëlltitur;
Trupi përdor energjinë më të madhe për të prishur dhe ruajtur proteinat, kjo është arsyeja pse ka TEF (efekti termik i ushqimit) është më i lartë.
Gjithashtu, studimet tregojnë se vaktet shumë të përpunuara marrin më pak energji për tu tretur sesa ushqimet e plota. Kjo ka të ngjarë të jetë për shkak të sasive më të ulëta të fibrave dhe proteinave në ushqimet shumë të rafinuara.
Hulumtimet kanë treguar gjithashtu se dietat me proteina të larta mund të rrisin shkallën metabolike të pushimit (RMR), kaloritë e djegura gjatë pushimit.
Një studim i vitit 2015, zbuloi se tek njerëzit me një dietë me kalori të lartë, konsumimi i një sasie të lartë të proteinave rriti ndjeshëm shpenzimet e energjisë 24-orëshe të pushimit, krahasuar me një sasi të ulët të proteinave.
Si të promovoni një metabolizëm të shëndetshëm dhe peshën e trupit?
Për të promovuar dhe mbajtur një peshë të shëndetshme trupore, është thelbësore të përqendroheni në cilësinë e përgjithshme dhe përmbajtjen makroelemente të dietës, në vend se të përfshini ose eliminoni ushqime specifike.
Ndërsa nuk ka të ngjarë të ketë dëm në konsumimin e sasive të moderuara të ushqimeve dhe pijeve që supozohet se përmirësojnë metabolizmin – siç janë ushqimet pikante, xhenxhefili dhe çaji jeshil – kjo nuk ka gjasa të ketë një efekt të rëndësishëm në shpenzimin e energjisë ose peshën trupore.
Një dietë e rrumbullakosur mirë me shumë proteina dhe fibra, nga perimet, frutat, arrat, farat dhe fasulet, për shembull, do të mbështesë një metabolizëm të shëndetshëm dhe gjithashtu do të promovojë shëndetin e përgjithshëm.
Marrja e aktivitetit të mjaftueshëm fizik dhe mbajtja e masës së shëndetshme të muskujve gjithashtu mund të ndihmojë në përmirësimin e shpenzimeve të përgjithshme të energjisë. /Gazeta Shneta/