Çdo vit, më shumë njerëz vdesin nga sëmundjet e veshkave sesa nga kanceri i gjirit.
Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), vlerësojnë se 37 milionë njerëz në Shtetet e Bashkuara – 15% e të rriturve në SHBA – kanë një formë të sëmundjes kronike të veshkave, shkruan Medical Xpress përcjell Gazeta Shneta.
Nga kjo popullsi, rreth 100,000 njerëz do të zhvillojnë sëmundje renale në fazën përfundimtare.
Opsionet e trajtimit për këtë grup – hemodializa, dializa peritoneale ose transplanti i veshkave – nuk kanë ndryshuar ndjeshëm gjatë 50 viteve të fundit.
Sipas CDC, kohëzgjatja mesatare e mbijetesës së pacientit në dializë është afërsisht shtatë vjet, por shumica e pacientëve duhet të presin 10 vjet për të marrë një veshkë të dhuruar.
Njëqind mijë njerëz vdesin çdo vit në dializë, shumë prej të cilëve presin transplantin e veshkave.
Sëmundja e veshkave është gjithashtu një problem i madh i shëndetit publik.
Qeveria e SHBA-së shpenzon më shumë se 100 miliardë dollarë në pagesat e Medicare – pothuajse 10% e buxhetit vjetor të Medicare prej 1 trilion dollarësh – për t’u kujdesur për pacientët me sëmundje të veshkave.
Një bashkëpunim midis studiuesve inxhinierikë në Universitetin e Arkansas dhe një mjeku të veshkave në Kaliforninë Jugore mund ta ndryshojë këtë rrugëtim.
Nëse është e suksesshme, puna e tyre do të revolucionarizojë trajtimin për sëmundjen e veshkave dhe do të ofrojë shpresë për diçka më të mirë se dializa ose transplantimi.
Fuqia e elektrodeionizimit
Disa vite më parë, një dekadë në karrierën e tij në Universitetin e Arkansas, profesori i inxhinierisë kimike, Jamie Hestekin mori një telefonatë nga Ira Kurtz, një nefrolog i shquar në Kaliforninë Jugore.
Hulumtimi i Hestekin nuk kishte aplikime mjekësore, kështu që thirrja ishte e papritur dhe disi e rastësishme.
Hestekin është i specializuar në një proces kimik të quajtur elektrodeionizim, kjo është arsyeja pse Kurtz po thërriste.
E përdorur kryesisht në trajtimin e ujit, elektrodeionizimi heq ose ndan jonet (molekulat e ngarkuara me energji elektrike) nga uji duke aplikuar një ngarkesë elektrike në membranat e projektuara posaçërisht.
Si profesor i shquar i mjekësisë dhe shef i Nefrologjisë në UCLA Health, Kurtz është një studiues kryesor në biologjinë strukturore dhe fiziologjinë e veshkave njerëzore.
Ai fokusohet në proteinat që transportojnë jone të ndryshme në indet renale dhe ekstrarenale. Në veshka, transportuesit e joneve luajnë një rol të rëndësishëm për të ndihmuar në përcaktimin e përbërjes kimike përfundimtare të urinës.
Kurtz thekson se veshka e njeriut nuk është një filtër i thjeshtë. Përkundrazi, është më shumë si një kompjuter, që ndjen kiminë e gjakut tonë dhe e mban atë konstante, pavarësisht nga të gjitha kimikatet që ushqimi dhe pijet futin në gjak. Mënyra se si veshka e arrin këtë është një fokus kryesor i kërkimit të tij.
“Kam menduar të krijoj një veshkë artificiale”, tha ai. “Kështu që, shikova përreth për të parë se çfarë kishte atje. Kishte disa përpjekje, por pashë se nuk do të funksiononin përfundimisht. Një pajisje e tillë duhej të filtronte gjakun, siç e dinin të gjithë, por krahasuar me kërkesat e nevoja për të krijuar një pajisje që mund të transportonte jonet në mënyrë specifike, kërkesa e filtrimit ishte loja e fëmijëve.”
Kurtz filloi të eksploronte teknika që mund të transportonin jone kritike, si natriumi dhe kaliumi, pa përdorur dializë.
Pajisja që ai parashikonte do të ishte e implantueshme dhe për këtë arsye nuk mund të përdorte ujë, dializë ose dializer, të cilat aktualisht përdoren për të trajtuar pacientët.
Ai përfundimisht u ul në elektrodeionizimin si një teknologji që mund të transportonte potencialisht jone si veshka e njeriut.
Pasi shikoi disa studiues në mbarë vendin me një sfond në këtë proces, Kurtz telefoni Hestekin-për shkak të një punimi që ai kishte shkruar që përshkruante një qasje për transportimin e kationeve monovalente nëpërmjet elektrodeionizimit.
Zhvillimi dhe tregtimi i një veshke artificiale mund t’u japë pacientëve me sëmundje të veshkave më shumë opsione dhe pavarësi, ndërsa potencialisht redukton shpenzimet e Medicare.
Pacientët që përdorin pajisjen nuk do të kenë më nevojë të shkojnë në një klinikë dialize tre herë në javë për trajtim.
Për shkak se trajtimi i tyre do të bëhej çdo ditë në shtëpi ose në zyrë, me më pak stres në sistemin kardiovaskular sesa tre herë në javë në hemodializë, ka të ngjarë të ketë përmirësime si në cilësinë e jetës së pacientit ashtu edhe në jetëgjatësinë.
Hestekins dhe Kurtz vlerësojnë se kjo do të kërkojë 5 milionë dollarë shtesë në financimin e kërkimit dhe ata shpresojnë të fillojnë provat paraklinike në kafshë për prototipin në rreth 18 muaj. /Gazeta Shneta/