Preeklampsia është një gjendje shëndetësore që mund të ndodhë gjatë dhe menjëherë pas shtatzënisë.
“Preeklampsia është një sëmundje ose çrregullim që është unik për shtatzëninë”, tha Dr. Sarah Little, një mjeke e mjekësisë amtare-fetale në Brigham and Women’s Hospital në Boston.
Gjendja ndodh kur gruaja shtatzënë përjeton presion të lartë të gjakut dhe proteina në urinë, sipas burimit Better Health Australia.
Nëse presioni i gjakut është shumë i lartë, zona të tjera të trupit si mushkëritë, mëlçia, truri dhe sistemi i koagulimit të gjakut mund të preken, shkruan burimi Health Day përcjell Gazeta Shneta.
Preeklampsia në shtatzëni
Preeklampsia gjatë shtatzënisë mund të çojë në disa çështje shëndetësore, duke përfshirë goditje në tru, konvulsione dhe një gjendje të njohur si Sindroma HELLP, në të cilën dëmtohen mëlçia dhe qelizat e gjakut të gruas shtatzënë.
Instituti Kombëtar i Shëndetit të Fëmijëve dhe Zhvillimit Human (NICHD) vëren se preeklampsia është një “shkak kryesor” i lindjes së parakohshme (para 37 javësh).
Pra, sa shpejt mund të zhvillohet preeklampsia? Ndërsa mund të fillojë në çdo kohë gjatë shtatzënisë, Shërbimi Shëndetësor Kombëtar i Mbretërisë së Bashkuar (NHS) thotë se ndodh rrallë përpara javës së 20-të të shtatzënisë.
Preeklampsia pas lindjes
Lindja shpesh sinjalizon fundin e preeklampsisë. Megjithatë, presioni i lartë i gjakut që ndodh midis 48 orëve dhe gjashtë javëve pas lindjes konsiderohet preeklampsi pas lindjes, thotë Instituti Kombëtar i Shëndetit të Fëmijëve dhe Zhvillimit Human.
Simptomat e preeklampsisë
Ndërsa shumë gra janë pa simptoma, burimit Better Health thotë se shenjat e preeklampsisë mund të përfshijnë:
– Një rritje e papritur e presionit të gjakut (më e lartë se nivelet para shtatzënisë).
– Marramendje dhe dhimbje koke.
– Proteina në urinën tuaj.
– Mbajtja e lëngjeve.
– Dhimbje barku, nauze dhe të vjella.
Lënia e preeklampsisë tuaj të patrajtuar mund të çojë në:
– Probleme me koagulimin e gjakut.
– Dështimi i mëlçisë dhe/ose i veshkave.
– Konvulsione.
– Në formën e saj më të rëndë, preeklampsia mund të çojë edhe në vdekje.
Si ndikon preeklampsia tek fetusi?
Gjatë shtatzënisë, placenta rritet në mitër për të ushqyer fetusin me oksigjen dhe lëndë ushqyese nga gjaku i gruas, vëren burimit Better Health.
Preeklampsia mund të ngadalësojë këtë proces, gjegjësisht rritjen e fetusit.
Mes tjerash, kjo situatë mund të shkaktojë gjithashtu një gjendje të quajtur shkëputje e placentës, në të cilën placenta ndahet nga mitra, duke ndikuar potencialisht në furnizimin me lëndë ushqyese dhe oksigjen të foshnjës. Nëse preeklampsia është e rëndë, foshnja mund të duhet të lindë herët.
Çfarë e shkakton preeklampsinë?
Shkaku i preeklampsisë nuk dihet, por kontribuuesi kryesor duket se janë problemet me enët e gjakut që furnizojnë placentën me gjak, sipas burimit NHS.
“Nënat që lindin për herë të parë kanë një incidencë më të lartë të preeklampsisë, pastaj nënat më të vjetra, nënat që mbajnë binjakë ose trenjakë, si dhe gratë që kanë çrregullime mjekësore themelore,” shpjegoi Dr. Little.
Kolegji Amerikan i Obstetërve dhe Gjinekologëve rendit këta faktorë rreziku për zhvillimin e preeklampsisë:
– Shtatzënia që ndodh më shumë se 10 vjet pas shtatzënisë së mëparshme.
– Indeksi i masës trupore prej 30 ose më shumë.
– Të kesh diabet, sëmundje të veshkave, sëmundje autoimune ose presion të lartë kronik.
– Të ardhura më të ulëta (për shkak të pabarazive).
– Të jesh 35 vjeç e sipër.
– Një histori familjare e preeklampsisë. /Gazeta Shneta/