Menopauza e hershme e kombinuar me rrezikun më të lartë të sëmundjeve kardiovaskulare lidhet me një rrezik të shtuar të të menduarit dhe problemeve të kujtesës më vonë, sipas një studimi të ri të botuar në numrin online të Neurology. Në këtë studim, menopauza e hershme përkufizohet se ndodh para moshës 49 vjeç.
Ndërsa një person plaket, enët e gjakut, duke përfshirë ato në tru, mund të dëmtohen nga faktorë rreziku kardiovaskular të kontrollueshëm, si presioni i lartë i gjakut , diabeti dhe duhani. Këta faktorë rreziku jo vetëm që rrisin rrezikun e një personi për sëmundje kardiovaskulare , por rrisin rrezikun e demencës.
“Ndërsa faktorët e rrezikut kardiovaskular dihet se rrisin rrezikun e një personi për demencë, ajo që është më pak e njohur është pse gratë kanë një rrezik më të madh për sëmundjen e Alzheimerit sesa burrat”, tha autorja e studimit Jennifer Rabin, Ph.D., nga Universiteti i Torontos në Kanadaja.
“Ne ekzaminuam nëse ndryshimi hormonal i menopauzës, veçanërisht koha e menopauzës, mund të luajë një rol në këtë rrezik të rritur. Ne zbuluam se kalimi përmes këtij ndryshimi hormonal më herët në jetë, ndërkohë që ka edhe faktorë rreziku kardiovaskular lidhet me probleme më të mëdha njohëse kur krahasohet për burrat e së njëjtës moshë”, shkruan ajo.
Studimi përfshiu 8,360 pjesëmarrëse femra dhe 8,360 pjesëmarrës meshkuj të përputhur për moshën, të cilët u regjistruan në Studimin Longitudinal Kanadez mbi Plakjen. Pjesëmarrëset femra kishin një moshë mesatare në menopauzë prej 50 vjeç. Të gjitha pjesëmarrëset kishin një moshë mesatare 65 vjeç në fillim të studimit dhe u ndoqën për tre vjet.
Studiuesit i ndanë pjesëmarrëset femra në tre grupe: ato që përjetuan menopauzë më të hershme midis moshës 35 dhe 48 vjeç; menopauza mesatare midis moshës 49 dhe 52 vjeç; dhe më vonë menopauza midis moshës 53 dhe 65. Studiuesit shikuan gjithashtu nëse kishin përdorur terapi hormonale që përmban estrogjene.
Për të gjithë pjesëmarrësit, studiuesit shqyrtuan gjashtë faktorë rreziku kardiovaskular : kolesterolin e lartë LDL, diabetin, obezitetin, pirjen e duhanit, presionin e lartë të gjakut, si dhe recetat për medikamente për uljen e presionit të gjakut.
Pjesëmarrësve iu dhanë një sërë testesh të të menduarit dhe të kujtesës në fillim dhe në fund të studimit. Studiuesit llogaritën rezultatet njohëse për çdo person.
Hulumtuesit më pas ekzaminuan lidhjet e rrezikut kardiovaskular me rezultatet njohëse në pjesëmarrëset femra në të tre grupet dhe i krahasuan ato me të njëjtën lidhje te pjesëmarrësit meshkuj.
Pas përshtatjes për faktorë të tillë si mosha dhe arsimi, studiuesit zbuluan se pjesëmarrëset femra me menopauzë të hershme dhe rrezik më të lartë kardiovaskular kishin rezultate më të ulëta njohëse tre vjet më vonë.
Për çdo rritje të devijimit standard në rezultatin e rrezikut kardiovaskular, pjesëmarrëset femra me menopauzë të hershme treguan një rënie të devijimit standard prej 0,044 në rezultatet njohëse, krahasuar me pjesëmarrësit meshkuj në të njëjtën grupmoshë që treguan një rënie prej 0,035 devijimi standard në rezultatet njohëse.
Studiuesit nuk gjetën një lidhje të ngjashme për pjesëmarrëset femra me menopauzë mesatare ose të mëvonshme. Terapia hormonale nuk ndikoi në rezultatet.
“Studimi ynë sugjeron se menopauza e hershme mund të përkeqësojë efektet e rrezikut të lartë kardiovaskular në rënien njohëse”, tha Rabin.
“Meqenëse studimi ynë ndoqi pjesëmarrësit për vetëm tre vjet, nevojiten më shumë kërkime për periudha më të gjata kohore. Gjetjet tona theksojnë se mosha në menopauzë si dhe rreziku kardiovaskular duhet të merren parasysh kur zhvillohen strategjitë parandaluese për rënien njohëse”, tha ajo.
Një kufizim i studimit ishte se mosha e menopauzës ishte vetë-raportuar dhe pjesëmarrësit mund të mos e kishin mbajtur mend atë moshë me saktësi.
Një kufizim tjetër ishte se studiuesit nuk përfshinin pjesëmarrës që raportuan një histerektomi pasi mosha e procedurës nuk ishte e disponueshme. Për më tepër, nuk kishte të dhëna të disponueshme nëse pjesëmarrësit kishin hequr kirurgjikale të njërit ose të të dy vezoreve. /Gazeta Shneta/