Shoqëria Evropiane e Endokrinologjisë, përditësoi këshillat e tyre në lidhje me bashkëveprimin midis hormoneve, metabolizmit dhe COVID-19.
Deklarata rishikon provat e rreziqeve shtesë për njerëzit me diabet, mbipeshë, nivele të ulëta të vitaminës D dhe çrregullime të hipofizës, veshkave dhe tiroides, shkruan Medical News Today përcjell Gazeta Shneta.
Ekspertët gjithashtu hulumtuan mbi pjesën e shkaqeve – pse meshkujt janë më të ndjeshëm sesa femrat ndaj formës ‘COVID-19 të rëndë’ dhe diskutuan potencialin e trajtimit të barnave që bllokojnë hormonet seksuale mashkullore.
Ndër të tjera, ata deklaruan mbi sigurinë – se vaksinimi kundër COVID-19 është i sigurt për njerëzit me çrregullime të lidhura me hormonet (endokrine).
Në fillim të pandemisë, u bë e qartë se meshkujt janë më të ndjeshëm sesa femrat ndaj COVID-19 të rëndë dhe kanë një rrezik më të lartë të vdekjes nga sëmundja.
Ndër arsyet e propozuara janë nivelet më të larta të pirjes së duhanit tek meshkujt dhe një hezitim më i madh për të mbajtur një maskë, por mund të ketë edhe një shpjegim më themelor biologjik.
SARS-CoV-2, i cili është virusi që shkakton COVID-19, shfrytëzon dy receptorë membranorë të quajtur ACE2 dhe TMPRSS2 për të hyrë në qelizat e organizmit njerëzor.
Hulumtimet sugjerojnë që androgjenët – domethënë, hormonet seksuale mashkullore – rrisin prodhimin e këtyre receptorëve në qelizat që veshin rrugët e frymëmarrjes të mushkërive, gjë që mund ta bëjë më të lehtë për virusin të infektojë indet e mushkërive tek meshkujt.
Në mënyrë intriguese, provat klinike sugjerojnë që barnat për trajtimin e gjendjeve të prostatës dhe humbjen e flokëve të meshkujve, të cilat zvogëlojnë prodhimin e dihirdotestosteronit ose bllokojnë receptorët e hormonit, mund të shpejtojnë shërimin e njerëzve me COVID-19.
Endokrinologët kryesorë nga Spanja, Turqia dhe Italia kanë shqyrtuar provat e fundit mbi hormonet mashkullore dhe disa faktorë të tjerë të rrezikut të lidhur me hormonet për COVID-19 në kuadër të një deklarate nga pozicioni për Shoqërinë Evropiane të Endokrinologjisë.
Autorët shkruajnë se mjekët duhet të bëjnë kujdes kur përshkruajnë testosteron – në veçanti, terapi zëvendësuese androgjene për hipogonadizmin mashkullor në pacientët e moshuar.
Ata gjithashtu rishikojnë hulumtimet dhe sugjeruan këshilla për një sërë gjendjesh të tjera endokrine, duke përfshirë pamjaftueshmërinë e vitaminës D, diabetin, mbipeshën, pamjaftueshmërinë e veshkave dhe çështje që lidhen me gjëndrat e hipofizës dhe tiroides.
Nivele të ulëta të vitaminës D
“Ne duhet të jemi të vetëdijshëm për pasojat endokrine të COVID-19 për pacientët me një gjendje të njohur endokrine, të tilla si diabeti, mbipesha ose pamjaftueshmëria e veshkave, por edhe për njerëzit pa një gjendje të njohur”, thotë autori i parë profesor Dr. Manuel Puig-Domingo, nga Universitat Autònoma de Barcelona në Spanjë.
Pas përshtatjes për faktorët e njohur të rrezikut, nivelet e ulëta të vitaminës janë më të përhapura në njerëzit e shtruar në spital me COVID-19, sesa në popullatën e përgjithshme.
Autorët rekomandojnë që profesionistët e kujdesit shëndetësor të sigurojnë që pacientët e tyre të kenë nivele adekuate të vitaminës D – në veçanti, të rriturit e të moshuar me diabet ose mbipeshë.
Rezultate më të rënda për njerëzit me diabet
Endokrinologët vërejnë se një numër i madh i hulumtimeve të botuara sugjerojnë që diabeti, administrimi i dobët i glukozës në gjak dhe mbipesha janë faktorë të fortë rreziku për rezultate më të rënda dhe vdekshmëri në COVID-19.
“Vigjilenca dhe testimi aktiv në klinikat endokrine ambulatore, si dhe rekomandohet shtrimi i hershëm në spital për COVID-19,” shkruajnë ata.
Ata shtojnë se trajtimi me metforminë për diabetin e tipit 2 dhe statinat për kolesterolin e lartë shoqërohen me sëmundje më pak të rëndë dhe rrezik më të ulët të vdekjes, kështu që këto nuk duhet të ndalen me rastin e pranimit në spital.
Qelizat beta në pankreas, të cilat prodhojnë insulinë, mund të jenë veçanërisht të ndjeshme ndaj dëmtimit nga virusi, sepse ato shprehin një bollëk të receptorëve ACE2.
Kjo pjesërisht mund të shpjegojë raste të reja të diabetit pas COVID-19 të rëndë.
Krahas diabetit, mbipesha është shfaqur si një faktor kryesor i rrezikut për COVID-19.
Autorët shkruajnë në punimin e tyre:
“Menaxhimi i peshës, presioni i gjakut dhe kontrolli i glukozës në gjak kanë qenë gjithmonë të rëndësishëm për të përmirësuar shëndetin kardiometabolik dhe për të parandaluar pasoja të rënda shëndetësore në mbipeshë, por rreziku i COVID-19 të rëndë është tani një arsye tjetër e rëndësishme për t’u përqëndruar në këto çështje.”
“Kështu që njerëzit me mbipeshë duhet të inkurajohen të rrisin aktivitetin fizik dhe të fitojnë zakone të shëndetshme të të ngrënit, të zhvillojnë strategji për të zvogëluar stresin dhe për të optimizuar gjumin gjatë pandemisë”, shkruajnë ata.
Dëmtimi i drejtpërdrejtë i gjëndrave endokrine
Përveç efektit të SARS-CoV-2 në pankreas, ata shkruajnë se ka prova që virusi mund të dëmtojë direkt gjëndrat e veshkave, hipofizës dhe tiroides.
Ata rishikojnë provat e fundit dhe japin këshilla klinike për trajtimin e kushteve që lidhen me secilin prej këtyre organeve endokrine.
Më në fund, endokrinologët theksojnë se provat klinike të vaksinave COVID-19 demonstruan efikasitet dhe siguri të ngjashme në pacientët me diabet të qëndrueshëm dhe mbipeshë, krahasuar me subjekte të shëndetshme.
Ata rekomandojnë që vaksinimi të mos trajtohet ndryshe në pacientët me sëmundje të qëndrueshme endokrine si tiroiditi autoimun, sëmundja Graves, sëmundja Addison, adenomat e hipofizës, diabeti tip 1 dhe 2 dhe mbipesha.
Sidoqoftë, ata vërejnë se trajtimi i pacientëve me gjendje të tilla si sëmundja Addison, në të cilën gjëndrat mbiveshkore nuk prodhojnë mjaftueshëm hormone, mund të kërkojë rregullim për të adresuar efektet anësore të mundshme të vaksinave, të tilla si ethet. /Gazeta Shneta/