Intolerancat ushqimore janë reagime ndaj ngrënies së ushqimeve, në sasi normale, që nuk përfshijnë sistemin imunitar.
Ato janë shumë të ndryshme nga alergjitë ushqimore që ndodhin kur trupi zhvillon një përgjigje imune ndaj një ushqimi që ose gëlltitet ose prek lëkurën. Kjo përgjigje imune është shumë e shpejtë (brenda 20 minutave deri në dy orë) dhe çliron kimikate që mund të ndikojnë në frymëmarrjen e personit, traktin gastrointestinal dhe zemrën, shkruan MedicalxPress përcjell Gazeta Shneta.
Alergjitë e zakonshme ushqimore përfshijnë vezët, kikirikët, grurin dhe butakët. Mes tjerash, alergjitë ndryshojnë nga intolerancat në atë që alergjitë më të rënda shkaktojnë anafilaksinë: reaksione të rënda alergjike që janë kërcënuese për jetën.
Mekanizmat pas intolerancës ushqimore mund të ndryshojnë shumë. Një mekanizëm i zakonshëm është kur njerëzve u mungojnë enzimat që nevojiten për zbërthimin e lëndëve ushqyese.
Në një nga intolerancat ushqimore më të zakonshme, intolerancën ndaj laktozës, njerëzve u mungon enzima “laktazë” e cila përdoret për të zbërthyer karbohidrate që gjendet natyrshëm në qumësht dhe në disa produkte të tjera të qumështit. Laktoza zbërthehet në glukozë dhe galaktozë në zorrën e hollë dhe më pas përthithet.
Pa laktazë, fillimisht kjo gjendje çon në diarre, dhe më pas kur laktoza hyn në zorrën e trashë fermentohet nga bakteret në zorrën tonë, gjë që rezulton në gazra që shkaktojnë fryrje barku, dhimbje dhe parehati.
Intoleranca të tjera ushqimore për shkak të mungesës së enzimave përfshijnë intolerancën ndaj histaminës dhe kafeinës. Disa njerëz nuk janë në gjendje të shpërbëjnë histaminën, e cila gjendet në verën e kuqe, djathërat e fortë dhe blu, tonin, domatet dhe produktet e derrit.
Kjo mund të çojë në simptoma të tilla si kruajtje, skuqje në lëkurë, dhimbje barku, vjellje, marramendje, dhimbje koke dhe migrenë. Në mënyrë të ngjashme, njerëzit gjithashtu mund të kenë një ndjeshmëri ndaj kafeinës (që gjendet në kafe dhe kakao).
Pra, a po rriten intolerancat ushqimore?
Ndërsa mund të duket sikur intolerancat ushqimore po rriten, ne nuk kemi asnjë provë të mirë se kjo është në të vërtetë rasti. Mungojnë të dhënat për numrat aktualë, ndoshta pasi intolerancat ushqimore në përgjithësi nuk çojnë në kërkesën për të marrë medikamente ose për të kërkuar trajtim urgjent mjekësor.
Një raport i vitit 2009 sugjeron se rreth 20% e popullsisë ka një ose më shumë intolerancë ushqimore, pa asnjë ndryshim të dukshëm që nga viti 1994. Një studim më i fundit nga viti 2020 i intolerancës së vetë-raportuar në përdoruesit e internetit tregoi rreth 25% të popullsisë me këtë gjendje. /Gazeta Shneta/